TRENING SPRAWNOŚCI FIZYCZNEJ
SIATKAREK NA ETAPIE SZKOLENIA UKIERUNKOWANEGO
Sport , według W. Osmolskiego, wielkiego pasjonata i pierwszego
teoretyka sportu, jest działalnością człowieka, którą cechuje:
osobiste zainteresowanie, uczuciowe zaangażowanie, dobrowolny
wybór formy ruchu, systematyczne jej uprawianie, dążenie do osiągania
możliwie najlepszych wyników, na miarę możliwości ćwiczącego,
współzawodnictwo, wysokie umiejętności ruchowe, zwłaszcza w wybranej
dyscyplinie.
Dążenie do osiągnięcia coraz lepszego wyniku jest podstawową
i bardzo ważną cechą sportu. Sportowiec nie rodzi się z dnia na
dzień. Rodzi się powoli, niekiedy szybko- to zależy od pracy trenera,
który śledzi jego postępy. Aby być lepszym i, aby osiągnąć coraz
wyższy i lepszy wynik należy systematycznie uczestniczyć w treningu.
Trening jest procesem funkcjonalnego doskonalenia organizmu drogą
systematycznych, coraz bardziej skomplikowanych ćwiczeń fizycznych,
w celu przystosowania go do zwiększonych wymagań w ukierunkowanej
działalności ruchowej i osiągnięcia pozytywnych efektów w określonym
czasie.
Trening sportowy zwraca uwagę na osiągnięcie najwyższego poziomu
w określonej konkurencji sportowej przez: systematyczne doskonalenie
techniki, taktyki, cech motorycznych, psychicznych.
Trening dzieci i młodzieży jest pierwszym ogniwem łańcucha systemowych
działań prowadzących do mistrzostwa sportowego w wieku dojrzałym.
Jeżeli chcemy to mistrzostwo uzyskać, powinniśmy ten etap wstępnego
szkolenia poświęcić na poszukiwanie talentów sportowych, a nie
na maksymalną eksploatację młodocianych zawodników.
Najnowsze badania dowodzą, że na sukcesy ludzi wybitnych składają
się zarówno zdolności dziedziczone, jak i wyjątkowo korzystne
warunki wychowawcze oraz wczesne kształcenie, tworząc razem optymalne
warunki rozwoju. Badania nad karierą wcześnie dojrzałych geniuszy
muzycznych i wybitnych sportowców wskazują na częste współwystępowanie
tych czynników sprzyjających rozwojowi ich talentu (wg Pressega,
cyt. za Pietrasińskim).
Pod pojęciem sprawności fizycznej rozumiemy potencjał ruchowy
wyznaczony poziomem i rodzajem współzależności podstawowych cech
motorycznych: siły, szybkości, wytrzymałości i koordynacji ruchowej.
Po czterech latach szkolenia wszechstronnego następuje szkolenie
ukierunkowane. W tej fazie treningu grupę siatkarzy tworzą dzieci
w wieku gimnazjalnym( 14 - 15 lat). Etap ten skierowany powinien
być na kształtowanie rozpoznawczych predyspozycji profilowania
potencjału ruchowego, jako funkcjonalnej podstawy przyszłej specjalizacji
(treningu specjalistycznego). Jest to etap ogólnego szkolenia,
nauczania podstawowych elementów techniki oraz nauczania prostych
form taktycznych gry w piłkę siatkową.
Dużą rolę odgrywa właściwa liczebność grupy. Przy zbyt dużej
ilości osób ćwiczących trener nie jest w stanie dobrze wyuczyć
wszystkich elementów piłki siatkowej. W związku z czym nie osiągnie
wyznaczonego celu treningu, a okres ten będzie zmarnowany. Dlatego
też grupa treningowa powinna się zamykać liczbą 15 - 18 uczestników.
W szkoleniu ważna jest też częstotliwość i czas trwania jednostki
treningowej. Częstotliwość zajęć w mikrocyklu treningowym dla
etapu ukierunkowanego powinna wynosić 4 - 5 razy w tygodniu. Czas
trwania jednostki treningowej jest uzależniona od lat szkolenia.
W związku z tym długość zajęć w tym etapie powinna wynosić 120
min.
Zajęcia treningowe powinny być przeprowadzane metodą zmienno-powtórzeniową
o intensywności umiarkowanej. Należy je urozmaicać i uatrakcyjniać,
aby wzbudzały zainteresowanie. Proporcja ćwiczeń do techniki w
tym etapie wynosi 50%.
Uzyskanie pozytywnych rezultatów w pracy trenera jest uzależnione
w dużej mierze od umiejętnego operowania różnorodnymi ruchowymi
bodźcami ukrytymi w bogatej treści w formie ćwiczeń fizycznych,
które są specjalnie dobranymi i systematycznie stosowanymi ruchami,
powodującymi przestrojenie całego ustroju, układu nerwowego, mięśniowego,
krążenia, oddechowego, gruczołów wewnątrzwydzielniczych.
Niezbędnym warunkiem racjonalnego sterownia procesem treningowym
jest kontrola treningu. Na etapie szkolenia ukierunkowanego składa
się on z kontroli trenerskiej i kontroli lekarskiej. Obu kontrolom
powinni być poddani systematycznie wszyscy siatkarze.
Kontrola trenerska opiera się na sprawdzianach, które informują
trenera i zawodnika o poziomie sprawności siatkarza i o jego postępach.
W związku z czym należy opracować odpowiedni zestaw prób.
Sprawdzian powinien składać się z dwóch części - ogólnej i specjalnej.
Sprawdzian ogólny stosuje się przez szereg lat w niezmienionej
formie. Sprawdzian specjalistyczny jest ściśle przystosowany do
charakteru danej dyscypliny.
Próby, jakie są używane w kontroli trenerskiej, powinny odznaczać
się następującymi cechami:
a) stałością - stosowanie tych samych prób kontrolnych dla danego
etapu szkolenia,
b) systematycznością - odnosi się do przeprowadzenia sprawdzianu
w określonych odstępach czasu. W związku z tym wyróżniamy:
- kontrolę wstępną, którą przeprowadza się na początku cyklu treningowego,
po kilku treningach, nie przekraczając jednego miesiąca,
- kontrolę bieżącą, która powinna być przeprowadzona w ustalonych
czasookresach (np., co trzy miesiące, co pół roku),
- kontrolę końcową, przeprowadzaną na koniec rocznego cyklu treningowego,
c) trafnością - testy sprawdziany powinny być tak dobrane, aby
dały się obiektywnie sprawdzić i pozwoliły wyciągnąć wnioski do
dalszej pracy,
d) rzetelnością - przeprowadzone sprawdziany nie mogą różnić się
od siebie ani warunkami w jakich są prowadzone, ani jakimikolwiek
różnicami w kryteriach ocen.
W czerwcu 2004 roku przeprowadziłam test sprawności specjalnej
na grupie dziewcząt trenujących piłkę siatkową pod moim kierunkiem.
Kolejny test przeprowadziłam w roku 2005 na tych samych siatkarkach.
Okazało się, że poziom sprawności specjalnej wzrósł po rocznym
treningu. Wszystkie elementy testu z roku 2004 miały wyższą wartość
w roku 2005. Najwyższy wzrost sprawności można było zauważyć w
takich elementach jak:odbicie i przyjęcie sposobem górnym, zagrywka
górna, odbicie w wyskoku, odbicie dolne, przyjęcie z podaniem,
zbicie tenisowe.
Przeprowadzone przeze mnie badania potwierdziły tezę, że piłka
siatkowa jest grą trudną pod względem technicznym oraz to, że
już po roku szkolenia poziom sprawności specjalnej wzrasta.
Trening sprawności fizycznej w etapie ukierunkowanym powinien
być skierowany na rozwijanie cech motorycznych, częstą systematyczną
kontrolę i informację zwrotną związaną z postępami tak poszczególnych
siatkarzy jak i całej drużyny.
Systematyczny udział w treningach i zwiększona ich częstotliwość
pozytywnie wpływa na podwyższenie poziomu sprawności specjalnej.
Otwiera to młodym siatkarkom drogę do wyczynowego uprawiania piłki
siatkowej, a więc realizację ich ambicji i indywidualnych talentów.
Literatura:
Bompla T. O. "Teoria planowania treningu", Biblioteka
Trenera, Resortowe Centrum Metodyczno Szkoleniowe Kultury Fizycznej
i Sportu, Warszawa 1988 r.
Gaj P.: Próba poszukiwania nowych elementów oceniających sprawność
fizyczną ogólną i specjalną siatkarek znajdujących zastosowanie
w prognozowaniu. Zeszyty naukowe nr 42. Uniwersytet Szczeciński
1990
Sczański H. "Szkolenie sportowe dzieci i młodzieży",
W-wa 1986
Sozański H.(red.): Teoretyczne podstawy kształtowania sprawności
fizycznej w procesie szkolenia sportowego dzieci i młodzieży.
Warszawa 1985.
Sozański H.(red.): Wybrane elementy treningu sportowego. RCMSzKFiS
Warszawa 1978.
SCENARIUSZ LEKCJI WYCHOWANIA FIZYCZNEGO
Z PIŁKI SIATKOWEJ
Temat: Przyjęcie i podanie piłki oburącz sposobem górnym
i dolnym. Podbijanie piłki dłonią lewą i prawą.
Pobierz plik .doc
Pobierz plik .pdf
