ROLA TAŃCA I ĆWICZEŃ MUZYCZNO-RUCHOWYCH
W POBUDZANIU AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ DZIEWCZĄT
Szeroko publikowane wyniki badań z okresu ostatniego dziesięciolecia
wskazują na stale pogarszający się stan zdrowia młodego pokolenia.
Coraz większy procent schorzeń obejmuje m. in.: wady postawy,
otyłość, choroby układu krążenia i układu oddechowego, pogarsza
się sprawność fizyczna i odporność organizmu.
Zdrowie i pełna sprawność - to największe wartości dla każdego
człowieka. Niestety, najczęściej ludzie uświadamiają to sobie
zbyt późno. W szkole często spotykamy się z bierną postawą uczniów,
zwłaszcza dziewcząt. Wyrazem tego są liczne zwolnienia z zajęć
ruchowych. Dlatego też należy wyrobić w uczniach nawyk troski
o swoje zdrowie oraz uświadomić im potrzebę stałej aktywności
fizycznej, wdrożyć do higienicznego trybu życia oraz umiejętnego
spędzania wolnego czasu.
Największym problemem współczesnego wychowania fizycznego jest
motywowanie uczniów do aktywności (szczególnie w trudnych, przełomowych
okresach ontogenezy). Wyjątkowo trudno jest przekonać dziewczęta
do aktywności fizycznej w okresie dojrzewania. Dla nich należy
przygotować specjalne, atrakcyjne zajęcia, które zmniejszyłyby
ryzyko wystąpienia fizjologicznie uzasadnionego i powszechnego
u dziewcząt lenistwa ruchowego związanego z okresem znacznych
zmian w organizmie. Szczególnie dobre efekty w pracy z dziewczętami
dają zajęcia o charakterze ",bardziej kobiecym". Lekcje
powinny zawierać ćwiczenia taneczne i umuzykalniające, nowoczesne
formy ruchu, jak: elementy tańca nowoczesnego, jazz-gimnastyki,
aerobiku i callanetics'u, fragmenty tańców ludowych, narodowych,
towarzyskich.
Formą angażowania dziewcząt do tego typu zajęć jest zachęcanie
do wyszukiwania i przekazywania na zajęciach ciekawych form ruchu,
a także zachęcanie do improwizacji ruchowych i realizacji własnych
pomysłów w miniukładach tanecznych.
Bardzo atrakcyjną dla uczennic okazała się nowa forma organizacyjna
zajęć pozalekcyjnych, którą wykorzystałam w swojej pracy zawodowej.
Zaproponowałam dziewczętom utworzenie zespołu taneczno-sportowego.
Ich występy uświetniały zarówno turnieje sportowe jak i apele
szkolne. Zespół brał także niejednokrotnie udział w turniejach
tańca. Proponuję tę formę zajęć pozalekcyjnych dla dziewcząt od
klasy pierwszej gimnazjum jako bardzo interesującą i stymulującą
zarówno sferę motoryczną, jak i mentalną uczennic (dają wyjątkową
satysfakcję i radość bliskiego kontaktu nauczyciela z wychowankami
).
Zanim wprowadziłam tego typu zajęcia w program pozalekcyjnych
form aktywności ruchowej prowadzonych w gimnazjum przeprowadziłam
sondaż wśród uczennic. Potwierdził on potrzebę założenia zespołu
taneczno-sportowego. Następnie rozpoczęłam nabór. Eliminacje polegały
na ustaleniu ogólnego poziomu koordynacyjnych zdolności motorycznych
zainteresowanych dziewcząt oraz na rozeznaniu stopnia umuzykalnienia.
W trakcie eliminacji sprawdzałam również możliwości uczennic w
zakresie inwencji twórczej ruchowej. Zanim rozpoczęłam zajęcia
napisałam autorski program, który następnie mogłam wdrożyć. Zajęcia
były przeznaczone nie tylko dla uzdolnionych koordynacyjnie i
tanecznie dziewcząt, ale także dla osób chętnych ,które chcą spróbować
swoich sił w tańcu, pomimo np. mniejszej sprawności. Dziewczęta
pomagały sobie nawzajem w opanowaniu trudniejszych kroków i elementów
preakrobatycznych, w ten sposób poziom grupy szybko się wyrównywał.
Celem zajęć było rozwijanie zdolności twórczych i zainteresowań
uczennic oraz realizacja ich naturalnych potrzeb ruchowych.
Układy taneczne prezentowane w czasie rozgrywek szkolnych i
apeli, w większości były dziełem mojej wyobraźni. Niektóre elementy
do układów były zaczerpnięte z książek oraz z podglądania innych
zespołów na turniejach tanecznych. Obecność pięknych, zgrabnych
i wysportowanych dziewcząt prezentujących miłe dla oka układy
taneczne zagrzewała zawodników do walki o zwycięstwo i zwiększała
zadowolenie z meczu zarówno samych zawodników, którzy czują się
uhonorowani, jak i widzów.
Najbardziej jednak znaczącą korzyścią dla zdrowia i sprawności
uczennic jest rozwijanie koordynacyjnych zdolności motorycznych
oraz wytrzymałości aerobowej przez ciągły ruch przy muzyce skoordynowany
z ruchem przyborów (pompony) i innych osób (układy zespołowe).
Układy te wspomagają rozwój zdolności poruszania się o wysokim
stopniu trudności w zakresie koordynacji ruchów. Elementy jazz-gimnastyki
i tańców nowoczesnych poprawiają estetykę naturalnych ruchów dziewcząt,
szczególnie sposobu poruszania się i gestykulacji w sytuacjach
życia codziennego. Trudne zadania ruchowe rozwijają zdolności
twórcze, ambicje i kierunkowe dyspozycje osobowościowe uczennic.
Elementy tańca i układy choreograficzne przyczyniają się do
umiejętności i łatwości obcowania w towarzystwie. Przez ruch dziewczęta
uczą się nawiązywać kontakt z całym otaczającym światem. Ruch
i taniec z jednej strony mają istotne znaczenie do rozwoju osobowości
człowieka, z drugiej zaś mogą stać się istotnym elementem terapii,
ponieważ ruch znosi napięcie mięśniowe, emocjonalne, daje odprężenie.
Już po jednym semestrze pracy z dziewczętami można zauważyć
we wszystkich sferach ich osobowości pozytywne zmiany. Szczególnie
znacząca była poprawa poziomu wszystkich zdolności motorycznych,
a zwłaszcza koordynacyjnych. Zmieniło się także nastawienie dziewcząt
do aktywności ruchowej. Zdały sobie sprawę z tego, że ruch może
być doskonałą zabawą, że sukcesy w pokonywaniu tremy przed występem,
a także własnej nieumiejętności i słabości mogą być źródłem ogromnej
satysfakcji.
Wyraźnie widoczny był też aspekt socjologiczny tej formy aktywności
ruchowej, jaką jest działanie zespołowe. Pomimo pewnych trudności
w nawiązywaniu kontaktów między sobą i różnic wieku szybko zaprzyjaźniły
się ze sobą. Nawiązały też bliższe kontakty towarzyskie i spotykały
się również poza próbami zespołu. Jest to wyraźnym dowodem na
osiągnięcie celów wychowawczych zajęć pozalekcyjnych.
Dziewczęta nabrały też poczucia własnej wartości, sprawności
i zyskały pewność siebie, wyzbywając się kompleksów na punkcie
własnej osoby. Podziw ze strony koleżanek spoza zespołu pozytywnie
wpłynął na samopoczucie dziewcząt, które w ten sposób zyskiwały
zapał do dalszej pracy. Najważniejsze, że traktowały one próby
zespołu jako spotkanie towarzyskie, a mecze jako świetną zabawę.
Taki był właśnie zamiar, żeby ukazać wychowanie fizyczne jako
coś przyjemnego i wesołego, dające duże korzyści ćwiczącemu.
Uczestnictwo w tego rodzaju zajęciach to nie tylko rozrywka,
ale również sposób na rozładowanie stresu, dobre samopoczucie,
radość, odprężenie umysłu, relaks i równocześnie aktywna forma
spędzania wolnego czasu.
W świetle przeprowadzonych przeze mnie obserwacji wydaje się,
że organizowanie pozalekcyjnych zajęć dopasowanych do zainteresowań
młodzieży może znacząco wpłynąć na poprawę ich kondycji fizycznej
i zmotywowanie ich do podejmowania wysiłku fizycznego nawet w
czasie pozaszkolnym.
Literatura:
B. Bednażowa, M. Młodzikowska,
Tańce. Rytm, ruch, muzyka, Wydawnictwo Sport i Turystyka, W-wa
1983
D. Olex-Mierzejewska, Propozycja zajęć pozalekcyjnych dla dziewcząt,
w: Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne, nr 5 1996, s. 94-98
SCENARIUSZ ZAJĘĆ
O CHARAKTERZE MUZYCZNO - RUCHOWYM DLA DZIEWCZĄT
Temat: Przygotowanie do prostych układów tanecznych.
Pobierz plik .doc
Pobierz plik .pdf
