Zasada 5: POMAGA UWIERZYĆ W SIEBIE, TWORZY DOBRY KLIMAT

"Szkoła z klasą pomaga uczniom uwierzyć w siebie. Panuje w niej życzliwa, pełna wzajemnego szacunku atmosfera"

Zadanie 5 E: Szkoła bez nałogów

Nauczyciele dokonują przeglądu działań profilaktycznych podejmowanych przez szkołę. Zastanawiają się, jak skuteczniej chronić uczniów przed nałogami i uczyć zdrowego trybu życia. Rozmawiają o tym z samymi uczniami. Sprawdzają, czy dla wszystkich jest absolutnie jasne, że w szkole nie toleruje się papierosów, alkoholu i narkotyków. Podejmują działania odpowiednie do skali problemu: prowadzą dodatkowe zajęcia profilaktyczne, zapraszają specjalistów, np. z poradni psychologiczno-pedagogicznej, zachęcają uczniów, by sami zorganizowali akcję plakatową lub kampanię w innej formie. Opracowują razem z uczniami deklarację "Nasza szkoła bez nałogów"

W tym zadaniu szczególnie pożądany byłby udział w zespole zadaniowym uczniów

1. Dlaczego wybraliśmy to zadanie?
Z obserwacji współczesnego świata wynika, iż alkoholizm, nikotynizm, narkomania zaczynają zagrażać coraz młodszym ludziom. Wiemy też z własnych doświadczeń, że i uczniom naszej szkoły nie są one obce. Młodzi ludzie w bardzo dużym stopniu ulegają wpływom, nie zawsze pozytywnych grup rówieśniczych. Daje się także zauważyć osamotnienie młodego człowieka spowodowane pracą zawodową rodziców, częstymi ich nieobecnościami w domu, brakiem czasu dla dzieci. Wyniki ankiety przeprowadzonej w szkole pokazują, że należy nasilić działania profilaktyczne.

2. Osoba odpowiedzialna za przygotowanie sprawozdania - szef zespołu zadaniowego, oraz członkowie zespołu zadaniowego
imiona i nazwiska szefa i członków zespołu zadaniowego
mgr Beata Makarewicz - szef zespołu, mgr Zofia Łukawska, mgr Artur Urbański, mgr Ilona Halec, mgr Jolanta Żukowska, mgr Małgorzata Grońska, mgr Łucjan Szkatuła, mgr Elżbieta Obuchowicz-Godzieba, dr Eugeniusz Tomaszewicz, mgr Anna Paszkowska, mgr Iwona Konowalska, mgr Ewa Hlebowicz, mgr Agata Urbańska

3. Co wynikło z ankiety "Jaka jest nasza szkoła"?
Z ankiety przeprowadzonej wśród uczniów, nauczycieli rodziców wynikało, że nie wszyscy uczniowie czują się w szkole bezpiecznie, że szkoła jest taka jak A uznało 13% uczniów. Wyniki wskazują, że około50% rodziców uważa,że szkoła jest taka jak A lub podobna do A, zaledwie 3 % rodziców określa szkołę jako taką jak B, 36 % nauczycieli wskazuje, że szkoła jest taka jak A, 10%-podobna do A, a 18% wskazało na podobieństwa z B. Przeprowadziliśmy też dodatkową ankietę mającą na celu zdiagnowować najbardziej palące problemy dotyczące bezpieczeństwa w szkole i jej najbliższym otoczeniu. Jej wyniki przedstawione Radzie i rodzicom pozwoliły określić działania jakie powinna zaplanować szkoła w zakresie profilaktyki.

4. Jak przebiegała szkolna dyskusja na temat nałogów i tego, co szkoła może zrobić, aby lepiej przed nimi chronić uczniów?

4.a. Jak zorganizowaliśmy dyskusję?
W szkole działa koło dyskusyjne "Przeciw!", to właśnie jego członkowie zauważyli, że we współczesnym świecie nasila się problem nałogów. Zaproponowali więc klasom przeprowadzenie lekcji na temat nałogów i ochrony przed nimi. Wynikiem kla-sowych debat były deklaracje i wytypowanie przedstawiciela społeczności na spotkanie dyskusyjne. Poczyniono przygotowania - przestudiowano literaturę, artykuły prasowe na temat nałogów, przeanalizowano Deklarację Praw Człowieka, zaproszono szkolną pielęgniarkę, wypożyczono sprzęt audiowizualny, dokonano selekcji materiału, opiekunki -wyboru fragmentów prezentowanego filmu. Dyskusja odbyła się 26.02.2003r.. Wzięli w niej udział przedstawiciele wszystkich klas oraz członkowie koła dyskusyjnego "Przeciw". Debatę poprzedzono projekcją fragmentów filmu "Dzieci z Dworca Zoo" i wykładem szkolnej pielęgniarki dotyczącym nałogów. Uczniowie wcześniej znali temat rozprawy, przygotowali tezy, argumenty. Posiadali wypracowane przez klasy na godzinach wychowawczych deklaracje "Klasa bez nałogów". W czasie dyskusji odwoływano się do przykładów z filmu, literatury, prasy, nawiązywano też do sposobów walki z nałogami w szkołach zachodnich, dyskutowano ciekawie, rzeczowo. Zebrani doszli do wniosku, że należy wypracować deklarację szkoły bez nałogów, częściej poruszać problem nałogów na lekcjach. Domagali się, min. organizowania spotkań dla uczniów i rodziców z policjantem , pracownikiem poradni ds. uzależnień. Stwierdzili, ze pozytywne efekty przyniosą akcje antynałogowe organizowane w szkole, zwrócili się z apelem o przeprowadzenie konkursu poetyckiego "Precz z nałogiem"

4.b. Propozycje działań zgłoszone przez nauczycieli i uczniów
Propozycje działań zgłaszane na spotkaniu dyskusyjnym przez przedstawicieli klas: akcje antynałogowe, organizowanie spotkań młodzieży i rodziców z policjantem, pracownikiem ds. uzależnień, przeprowadzenie konkursu poetyckiego "Precz z nałogami". Działania zaproponowane przez nauczycieli: tworzenie programu profilaktycznego dla naszego gimnazjum - RADA PEDAGOGICZNA GIMNAZJUM , wystawienie sztuki teatralnej NIE! NARKOTYKOM I AIDS - członkowie koła teatralnego OMO wraz z opiekunem.

5. Deklaracja "Nasza szkoła bez nałogów"

5.a. Jak powstała?
Deklaracja powstała 26.02.2003r. jako rezultat spotkania - debaty - na temat szkodliwości nałogów - przedstawicieli społeczności klasowych z członkami koła dyskusyjnego. Zawarte są w niej najważniejsze treści deklaracji klasowych, które zostały wcześniej przedyskutowane na lekcjach wychowawczych, potem w trakcie debaty.

5.b. Kto ją przygotowywał?
Nad deklaracją szkoły pracowali liderzy poszczególnych klas i członkowie koła dyskusyjnego pod kierunkiem opiekunek - p. Beaty Makarewicz, p. Ewy Hlebowicz. Zanim deklaracja nabrała mocy, została wywieszona w szkole - pokoju nauczycielskim, korytarzach, by wszyscy mogli zapoznać się z ustalonymi artykułami i nanieść ewentualne poprawki, a wiec w przygotowania ostatecznej wersji deklaracji włączyła się cała szkoła.

5.c. Najważniejsze treści
PREAMBUŁA
Uważamy za oczywiste, że skoro wszyscy ludzie zostali stworzeni równi, zostali obdarzeni przez Stwórcę niezbywalnymi prawami, między którymi są: życie, wolność, dążenie do szczęścia, powinni godnie żyć, a więc bez nałogów. Obowiązkiem Granatowego Gimnazjum nr 3 w Ełku jest niedopuszczenie w tejże szkole do rozwoju nałogów. Zważywszy na to, że problem nałogów we współczesnym świecie zdarza się coraz częściej i jest powodem ucieczek z lekcji, kłopotów w szkole, rodzinie, podejmujemy walkę z nałogami. Zważywszy na to, że walka z nałogami musi być skuteczna, pragniemy uczyć się, jak pokonywać swoje słabości już od pierwszych lat uczęszczania do Granatowego Gimnazjum nr 3. Każdy uczeń powinien znać swoją wartość i umieć eliminować swoje słabe strony bez pozbawiania siebie wewnętrznej wolności, nie uzależniając się od podstępnego mordercy wszechczasów - narkotyków, papierosów, alkoholu. 5. Każdy uczeń ma prawo do informacji o instytucjach wspierających ludzi uzależnionych. 10. Każdy uczeń powinien bronić się przed złym wpływem rówieśników, a także osób starszych od siebie, i w porozumieniu z dorosłymi nawrócić na dobrą drogę tych, którzy wpadli już w "szpony nałogu". 11.Każdy uczeń, który popadł w nałóg, ma prawo do pomocy ze strony swoich rówieśników, nauczycieli, którzy winni poinformować o uzależnieniu jego rodziców.

5.d. W jaki sposób została rozpowszechniona w szkole?
Samorząd Uczniowski zobowiązał się rozpowszechnić deklarację w szkole. Na jego spotkanie zaproszono pracownika poradni psychologiczno - pedagogicznej i dyrektora szkoły, po wysłuchaniu wykładu na temat szkodliwości nałogów, odczytano deklarację. Przewodniczący klas złożyli pod nią podpisy, akceptując w ten sposób prawa i obowiązki w tym nowym akcie gimnazjalnym. Zostali zobowiązani tym samym do odczytania jej i rozpropagowania jej w swojej klasie. Uczniowie wszystkich klas zatwierdzili ją własnoręcznym podpisem. Dokument wklejono do kroniki szkoły.

6. Jakie inne działania profilaktyczne podjęliśmy?

6.1.Działanie 1

6.1.a. Czego dotyczyło działanie (alkohol, papierosy, narkotyki)?
Podjęliśmy wiele różnorodnych działań profilaktycznych, m.in. pedagog szkolny w miesiącach I, II organizował spotkania uczniów klas I z policjantem /temat spotkania: "Przestępczość wśród nieletnich"/. Samorząd Uczniowski zorganizował spotkanie z pracownikiem poradni psych. - pedagog. ds. uzależnień. Wychowawcy zorganizowali zajęcia poświęcone nałogom, ich efektem miały być deklaracje klasowe. RADA PEDAGOGICZNA gimnazjum - tworzenie programu profilaktycznego dla Granatowego Gimnazjum. Działanie 1. -Konkurs poetycki na najpiękniejszy poetycki apel antynałogowy skierowany do rówieśników dotyczył w szczególności narkomanii wśród nieletnich. Celem konkursu było przekonanie młodzieży do życia w wolności. Młodzi krytykowali zniewolenie nałogami, apelowali do uzależnionych jak i do tych, którzy się temu biernie przyglądają. W wierszach gimnazjalistów łatwo odnaleźć przestrogę, wiadomości o skutkach zażywania narkotyków.

6.1.b. Kto organizował, kto się angażował?
Konkurs został zorganizowany przez polonistki: p. Agnieszkę Łęgowską i p. Ewę Siemienkiewicz. Skierowany był do gimnazjalistów wszystkich klas naszego gimnazjum. uczniów zapoznano z regulaminem konkursu - tematyka, forma, oryginalność, termin wpływania, nagrody. Gimnazjaliści konsultowali swoje prace z polonistami. Zgłoszone prace organizatorzy wyeksponowali na auli szkolnej.

6.1.c. Krótki opis
Konkurs poetycki polonistki rozplakatowały 21.01.2003r.. Uczniowie mieli czas na zapoznanie się z regulaminem, przemyślenie tematu, przedyskutowanie go z polonistą i staranne wykonanie pracy. do 20.02.2003r. Do organizatorów wpłynęło 20 prac. Wszystkie wyeksponowano na auli szkolnej, opatrzono go hasłem konkursowym "PRECZ Z NAŁOGAMI". 4.02.2003r. ogłoszono wyniki, wyróżnione prace umieszczono na łamach gazetek szkolnych i na podstronie internetowej strony naszego gimnazjum. Wszystkie prace utworzyły tomik poezji, który przekazano do szkolnej biblioteki. Zwycięzcy konkursu: I miejsce - Sylwia Rybasow - uczennica klasy Ib II miejsce - Kamila Stepnowska - uczennica klasy IIg III miejsce - Justyna Narolewska - uczennica klasy IIIa

6.2.Działanie 2

6.2.a. Czego dotyczyło działanie (alkohol, papierosy, narkotyki)?
Działanie związane było z opracowaniem linku do strony internetowej szkoły tematycznie związanego z nałogami – narkomanią. Autorzy pracy zachęcają do życia w wolności, poszukują przyczyn sięgania po narkotyki przez młodych, podpowiadają dorosłym, jak pomóc osobie uzależnionej. Na stronie umieszczono wiersze, które zwyciężyły w konkursie na poetycki apel antynałogowy, w całości zamieszczono też deklarację "nasza szkoła bez nałogów", skierowano apel do rodziców, nauczycieli, zamieszcono wyniki sondy: NAJCZĘSTSZE POWODY ZAŻYWANIA ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH WŚRÓD MŁODYCH.

6.2.b. Kto organizował, kto się angażował?
Pracę nad opracowaniem linku do strony internetowej szkoły zorganizowali- p. Ł. Szkatuła i p. B. Makarewicz. Zaangażowano chętnych uczniów klas trzecich i pierwszych gimnazjum. Uczniowie pracowali zespołowo. Wybrano najciekawszy projekt.

6.2.c. Krótki opis
Prace rozpoczęto 27.02.2003r. Wówczas to poinformowano uczniów o propozycjach działań zgłoszonych przez uczniów i nauczycieli w czasie debaty szkolnej na temat nałogów. Gimnazjaliści zachęceni przez nauczycieli, zaczęli zbierać materiały do przygotowania linku, przeprowadzili sondę wśród gimnazjalistów na temat "Najczęstsze przyczyny sięgania po narkotyk wśród młodych", umówili się na konsultacje z nauczycielami, powstało kilka projektów. Zarys zespołowej pracy przedstawiono dyrektorowi, pedagogowi szkolnemu i po zatwierdzeniu dołączono do strony internetowej gimnazjum - 12.03.2003r.

6.3.Działanie 3

6.3.a. Czego dotyczyło działanie (alkohol, papierosy, narkotyki)?
Sztuka teatralna NIE!- NARKOTYKOM I AIDS przestrzega uczniów przed zażywaniem narkotyków, uwrażliwia na problemy chorych na AIDS. Spektakl wystawiono 12.03.2003r. w Gimnazjum nr 3 w Ełku. Obejrzały go klasy I-III. Sztuka wzbudziła wśród młodych zainteresowanie i zachęciła do refleksji nad sensem życia i jego wartością. Spektakl omówiono na lekcjach wychowawczych. Poświęcone były przede wszystkim uwrażliwieniu na wszechogarniające zło - nałogi. Dotyczyły obalenia panujących wśród młodych mitów: "picie alkoholu-dorosłość, niezły odjazd", "zapalenie skręta rozluźni nie uzależni", "palę tylko dla towarzystwa, w każdej chwili mogę rzucić". Wychowawcy starali się upowszechnić przekonanie, że zażywanie środków odurzających grozi zaburzeniami, nałogiem, śmiercią. Tego samego dnia Samorząd Uczniowski zorganizował spotkanie poświęcone było problemowi nałogów ze szczególnym uwzględnieniem narkomanii. Zebrani kształcili umiejętności interpersonalne, min. asertywność, dowiedzieli się, w jaki sposób podwyższać swoją samoocenę, co zrobić, gdy wiedzą, że ich kolega, koleżanka zaczyna się odurzać. Zastanawiali się nad przyczynami zażywania środków odurzających przez młodzież. Młodzi zadeklarowali chęć promowania stylu życia bez narkotyków, postanowili rozpowszechnić deklaracje w okolicznych sklepach, barach.

6.3.b. Kto organizował, kto się angażował?
Spotkanie ze sztuką zorganizowali: opiekun koła teatralnego-B. Makarewicz, opiekunowie Samorządu Uczniowskiego, wychowawcy klas I-III. Młodzież wysłuchała prelekcji.

6.3.c. Krótki opis
Scenariusz sztuki powstał na początku grudnia 2002 r. Zrezygnowano całkowicie ze scenografii by uwypuklić problemy młodych związane z nałogami i chorobą AIDS. Sztukę wystawiono dla wszystkich klas gimnazjum, nieodpłatnuie, w ramach lekcji, o czym zadecydowało grono pedagogiczne. Na godzinach wychowawczych omówiono problem nałogów, zastanowiono się nad sposobami przeciwdziałania nałogom. SU zorganizował spotkanie z psychologiem.

7. Jak uczniowie przyjęli działania profilaktyczne?
Uczniowie zaaprobowali udział w akcji przeciwdziałania nałogom. Chęctnie włączyli się w tworzenie klasowych, a następnie szkolnej deklaracji, opracowali autorski scenariusz sztuki " Nałogom i AIDS- NIE". Z uwagą i zainteresowaniem obejrzeli sztukę.

8. Jak pracowaliśmy?
Pracowaliśmy zespołowo, udało się nam zaangażować do pracy całe zespoły klasowe, wsłuchiwaliśmy się w propozycje uczniowskie. Staraliśmy się zróżnicować formy oddziaływań, pomogły nam w tym systematyczne spotkania, zainteresowanie tematem wszystkich pracowników szkoły. Efektywnie - co widać w postaci wypracowanych materiałów, staraliśmy się nie tylko słownie przekonywać do zdrowego stylu życia , ale i modelowaliśmy, utrwalaliśmy w młodych ten zdrowy styl poprzez zachęcanie ich do działania - sztuka, wiersz, strona internetowa.

9. W jakiej fazie realizacji zadania jesteśmy? Co planujemy?

9.a. Czy zakończyliśmy realizację zadania?
Zakończone, choć młodzież planuje akcję antynałogową z okazji Dnia Wiosny w szkole i trwają prace nad programem profilaktycznym tworzonym specjalnie dla naszego gimnazjum.

9.b. Jeżeli "nie", to jak będziemy je kontynuować?
Nie można poprzestać na jednorazowych akcjach i na pewno niejednokrotnie będziemy powracać do tematu.

10. Jaki był (jeśli był) udział uczniów w przygotowaniu i realizacji zadania?
Duży, uczniowie byli aktywni, to dzięki nim jedna - zaplanowana na treści związane z nałogami - godzina wychowawcza przerodziła się w dwie, trzy lekcje, w klasach wykonano gazetki pod hasłem DOCEŃ SIEBIE, PRECZ Z NAŁOGIEM. Wypracowano też deklaracje klasowe. Uczniowie zdają sobie sprawę z tego, że dużo od nich zależy, garnęli się do pracy, zredagowali tekst sztuki, chętnie brali udział w tworzeniu apeli antynałogowych, zaoferowali swoją pomoc w rozpowszechnianiu deklaracji - prasa szkolna, Internet, okoliczne sklepy, współorganizują akcję antynałogową przy okazji Dnia Wiosny, promują zdrowy styl życia - sportowe zajęcia.

11. A jaki był (jeśli był) udział rodziców uczniów w przygotowaniu i realizacji zadania?
Niewielki.

12. Co najważniejszego wydarzyło się w trakcie realizacji zadania? Czego my, nauczyciele, dowiedzieliśmy się o szkole, uczniach, procesie nauczania?
Nauczyciele są chętni do tego, by rozmawiać z uczniami na temat nałogów, pomagać podopiecznym - dowartościowywać ich, eliminować ich słabe strony, rozbudzać zainteresowania. Wielu gimnazjalistów jest negatywnie nastawiona do zażywania narkotyków, picia alkoholu, palenia papierosów, ale są też i tacy, którzy nie uświadamiają sobie zagrożeń wynikających z nałogów. Cieszy też fakt, że wielu z naszych uczniów dostrzega też takie uzależnienia, które choć nie prowadzą do śmierci, to ubezwłasnowolniają - komputermania, pornografia, pracoholizm. Stwiedziliśmy zgodnie, że przy każdej okazji powinniśmy uczyć asertywności, wyrabiać poczucie własnej wartości, przypominać o skutkach uzależnień, utrzymywać stałe kontakty z rodzicami, informować ich o skutkach, uwrażliwiać na negatywne zachowania. Zaktywizować rodziców, zbyt niska aktywność na spotkaniach z policjantem, pracownikami ds. uzależnień. Na wywiadówkach podejmować tematykę nałogów.

13. Jakie wnioski z realizacji zadania płyną dla dalszej pracy szkoły?
Jak najwcześniej rozpoczynać modelowanie i utrwalanie wśród młodzieży i dzieci /zaapelować do szkół podstawowych/ nawyków zdrowego trybu życia, z którym zażywanie środków odurzających stoi w sprzeczności. Promocji zdrowego stylu życia powinny służyć oddziaływania psychoedukacyjne adresowane do rodziców, nauczycieli, dzieci. Chodziłoby tu o kształtowanie zarówno nieobojętnych i konsekwentnych postaw wobec nadużywania środków odurzających, jak i umie-jętność komunikowania się z młodymi ludźmi, adekwatnie do specyfiki dorastania. Młodzi nie musieliby potwierdzać swojej dorosłości lub wyrażać protestu wobec dorosłych min. poprzez zażywanie któregoś ze środków uzależniających.